Diş teli takılma süresi, ortodontik tedavinin başlangıcında uygulanan ilk fiziksel işlem olup genellikle 30 ila 90 dakika arasında tamamlanır. Bu süre, seçilen braket tipine, diş yapısına ve uygulanacak sistemin karmaşıklığına göre değişiklik gösterebilir.
Metal braketler kullanıldığında süreç daha hızlı ilerlerken, seramik, lingual ya da şeffaf plak sistemlerde bu süre uzayabilir. Dişlerin yüzeylerinin hazırlanması, braketlerin yapıştırılması ve tellerin yerleştirilmesi adımlarının titizlikle gerçekleştirilmesi gerektiğinden, işlem tek seferde ama dikkatlice yapılmalıdır.
Diş Teli Takma Süreci Hangi Aşamalardan Oluşur?
1. İlk Muayene ve Değerlendirme
Tedaviye başlamadan önce ortodontist tarafından ayrıntılı bir değerlendirme yapılır. Bu süreçte:
- Panoramik ve sefalometrik röntgen alınır.
- Dijital ağız taraması veya klasik ölçüm yöntemiyle ağız ölçüleri alınır.
- Çene yapısı ve diş kapanışı analiz edilir.
- Uygun tedavi planı oluşturulur.
Bu ilk aşama yaklaşık 30-60 dakika sürer.
2. Ağız Hijyeninin Hazırlanması
Braketler yerleştirilmeden önce ağızda bulunan:
- Diş taşları temizlenir
- Çürük dişler tedavi edilir
- Diş eti problemleri giderilir
Bu işlemler diş teli takma süresini etkilemez ama ön koşul niteliğindedir.
3. Braketlerin Yerleştirilmesi
Diş yüzeyine özel bir asit uygulanarak pürüzlendirme yapılır. Bu işlem braketin daha iyi yapışmasını sağlar. Ardından:
- Braketler özel bir yapıştırıcıyla dişlere sabitlenir
- Her braketin hizası ayarlanır
- Ortodontik tel, braketlerin içinden geçirilir ve sabitlenir
Bu aşama ortalama 45-60 dakika sürer.
4. Lastik ve Yardımcı Elemanların Takılması
Braketleri sabitlemek için kullanılan elastik lastikler, bazı durumlarda dişlerin hareketini yönlendirmek amacıyla ek aksesuarlar da uygulanabilir. Bu adım süreci 10-15 dakika kadar uzatabilir.
Farklı Diş Teli Türlerine Göre Takılma Süreleri
Metal Braketler
- En klasik sistemdir.
- Ortalama takılma süresi: 45-60 dakika
Seramik (Şeffaf) Braketler
- Estetik açıdan daha avantajlıdır.
- Kırılgan yapısından dolayı daha hassas işlem gerektirir.
- Ortalama takılma süresi: 60-75 dakika
Lingual (İçten Takılan) Braketler
- Dişlerin iç kısmına uygulandığı için çok daha karmaşık ve zaman alıcıdır.
- Ortalama takılma süresi: 90-120 dakika
Şeffaf Plaklar (Invisalign)
- Takma işlemi yoktur, plaklar hastaya teslim edilir.
- Ancak plak üretim süreci için detaylı ölçüm ve 3D planlama gerekir.
- Bu süreç yaklaşık 2-3 hafta sürer.
Diş Teli Takıldıktan Sonra Neler Yaşanır?
İlk 24 Saat
Diş telleri takıldıktan sonra, braketlerin oluşturduğu baskı nedeniyle:
- Hafif ağrı ve basınç hissi oluşabilir
- Çiğneme fonksiyonunda zorluk yaşanabilir
- Damak ve yanak içlerinde tahriş olabilir
Bu belirtiler geçicidir ve genellikle 2-5 gün içinde azalır.
İlk Hafta
Vücut telleri kabullenmeye başlar. Ağrılar azalır, ancak sert ve yapışkan gıdalardan kaçınılmalıdır. Diş fırçalama ve diş ipi kullanımı konusunda doktor yönlendirmeleri dikkate alınmalıdır.
Diş Teli Takıldıktan Sonraki Tedavi Süresi
Diş teli takılması işlemi tek seferlik bir uygulama olsa da, asıl ortodontik tedavi süreci uzun solukludur. Genellikle 12 ay ile 30 ay arasında sürer.
Tedavi Süresini Belirleyen Faktörler:
- Çapraşıklık düzeyi
- Çene yapısının konumu
- Alışkanlıklar (tırnak yeme, kalem ısırma)
- Yaş ve kemik yapısı
- Ağız hijyeni ve kontrole düzenli gelme
Ortodontik Tedavi Sürecinde Kontrol Zamanları
Diş telleri takıldıktan sonra ortodontist, hastayı her 4-6 haftada bir kontrole çağırır. Bu kontrollerde:
- Teller sıkılır veya gevşetilir
- Lastikler değiştirilir
- Dişlerin hareketi değerlendirilir
- Gerekirse yeni yönlendirmeler yapılır
Kontroller, tedavinin başarısı açısından hayati öneme sahiptir. Randevulara düzenli gitmemek, tedavi süresini uzatır.
Diş Teli Takılmadan Önce ve Sonra Dikkat Edilmesi Gerekenler
Takılmadan Önce:
- Diş taşı temizliği yapılmalıdır
- Çürük tedavisi tamamlanmalıdır
- Diş etlerinde iltihap varsa giderilmelidir
- Ağzın hijyenik olması sağlanmalıdır
Takıldıktan Sonra:
- Sert yiyeceklerden kaçınılmalıdır
- Şekerli ve asitli içecekler azaltılmalıdır
- Günde en az 2 kez dişler fırçalanmalı, diş ipi kullanılmalıdır
- Doktor önerisiyle ortodontik fırçalar ve ağız duşları kullanılabilir
Sık Sorulan Sorular
Diş teli takılması acıtır mı?
Hayır. Takma işlemi sırasında ağrı hissedilmez, sadece ilk birkaç gün baskıdan kaynaklı hafif bir ağrı ve rahatsızlık olabilir.
Alt ve üst diş teli ayrı günlerde mi takılır?
Genellikle aynı seansta takılır. Ancak özel durumlarda iki aşamalı takılabilir.
Teller takıldıktan sonra ne zaman etkisini gösterir?
İlk değişiklikler genellikle 3. ay itibarıyla gözlemlenmeye başlar. Ancak tüm dişlerin düzelmesi için sabırlı olunmalıdır.
Teller çıktıktan sonra tekrar takmak gerekebilir mi?
Eğer retainer (pekiştirici) apareyleri kullanılmazsa, dişler eski konumlarına dönebilir. Bu nedenle pekiştirme dönemine dikkat edilmelidir.
Pekiştirme Dönemi ve Sabitleyici Apareyler
Diş teli çıkarıldıktan sonra, dişlerin yeni konumlarını korumak için retainer adı verilen sabitleyici apareyler kullanılır.
Retainer Çeşitleri:
- Hareketli plaklar
- Sabit teller (lingual sabitleyici)
- Şeffaf plaklar (Invisalign Retainer)
Bu apareyler genellikle 6 ay ile 2 yıl arasında kullanılır. Doktorun önerisine göre gece takılarak kullanımı yeterli olabilir.
Diş Teli Takılması ve Tedavi Süreci Hakkında Yanlış Bilinenler
Yanlış 1: Diş teli sadece çocuklara takılır.
Doğru: Her yaşta ortodontik tedavi mümkündür.
Yanlış 2: Tüm dişler çekilerek düzeltilir.
Doğru: Diş çekimi yalnızca çene yapısına uygunluk durumunda gereklidir.
Yanlış 3: Teller takıldıktan sonra ağzımı normal kullanamam.
Doğru: İlk birkaç gün rahatsızlık yaşansa da, kısa sürede alışılır ve normal hayata devam edilir.
Ortodontik Tedavinin Avantajları
- Çapraşık dişlerin düzeltilmesi
- Daha estetik bir gülüş
- Çene kapanış problemlerinin giderilmesi
- Daha kolay ağız hijyeni
- Konuşma ve çiğneme fonksiyonlarının iyileştirilmesi
Diş teli takılması, tek seansta gerçekleştirilen teknik bir uygulamadır ve genellikle bir saatten kısa sürede tamamlanır. Ancak bu işlem, çok daha uzun ve sabır gerektiren bir ortodontik tedavi sürecinin başlangıcıdır. Sürecin başarılı olabilmesi için hastanın düzenli kontrollerini aksatmaması, ağız hijyenine özen göstermesi ve doktorun tüm talimatlarına harfiyen uyması gerekir. Gelişen ortodontik teknolojiler sayesinde her yaşta estetik ve fonksiyonel olarak sağlıklı bir gülüşe kavuşmak mümkündür.
