Diş hassasiyeti, bireylerin sıcak, soğuk, tatlı veya asidik yiyecek ve içecekleri tükettiklerinde ya da dişlerini fırçalarken hissettikleri ani, keskin ve rahatsız edici bir ağrı türüdür. Diş minesinin incelmesi ya da diş eti çekilmesi sonucu dentin adı verilen tabakanın açığa çıkmasıyla oluşur. Bu durum günlük yaşamı olumsuz etkileyen ciddi bir konudur. Aşağıda, diş hassasiyetine ne iyi gelir sorusunun detaylı, bilimsel ve etkili yanıtlarını sıralıyoruz.
1. Hassasiyet Giderici Diş Macunu Kullanımı
Hassasiyet için özel olarak formüle edilmiş diş macunları, dentin tübüllerini tıkayarak ağrıyı azaltmaya yardımcı olur. Bu tür macunlar genellikle potasyum nitrat, stronsiyum klorür veya arginin içerir.
Günlük kullanım için uygundur.
En az 4 hafta düzenli kullanım sonucunda etkisini gösterir.
Florür içerikli olanlar tercih edilmelidir.
Bu macunlar, diş yüzeyini güçlendirirken aynı zamanda sinir uçlarının dış etkenlerden korunmasına yardımcı olur.
2. Yumuşak Kıllı Diş Fırçası Kullanmak
Sert diş fırçaları, diş minesine zarar vererek hassasiyeti tetikler. Bu nedenle:
Yumuşak kıllı diş fırçaları kullanılmalı,
Dişler fazla bastırmadan, dairesel hareketlerle fırçalanmalıdır,
Fırçalama süresi 2 dakikayı aşmamalıdır.
Yanlış fırçalama teknikleri diş etlerinin çekilmesine ve hassas bölgelerin açığa çıkmasına neden olabilir.
3. Asitli ve Şekerli Gıdalardan Uzak Durmak
Asitli içecekler, gazlı sodalar, narenciye suları ve şekerli gıdalar diş minesini zayıflatarak hassasiyeti artırır.
Asitli yiyecek ve içeceklerin ardından mutlaka ağız çalkalanmalı veya su içilmelidir.
Dişler hemen fırçalanmamalı, en az 30 dakika beklenmelidir.
Günlük diyet daha çok alkali ve lifli gıdalar içermelidir.
Ağız içi pH seviyesinin dengede tutulması, hassasiyetin önlenmesinde oldukça önemlidir.
4. Florürlü Ağız Gargarası Kullanımı
Florür, diş minesini güçlendirir ve hassasiyetin azalmasına yardımcı olur.
Günde 1 kez, tercihen gece yatmadan önce kullanılmalıdır.
Ağızda yaklaşık 1 dakika çalkalanmalı, ardından 30 dakika boyunca su içilmemeli ya da bir şey yenmemelidir.
Diş hekimleri tarafından önerilen markalar tercih edilmelidir.
Florürlü gargaralar, aynı zamanda çürük oluşumunu da engeller.
5. Tuzlu Su ile Gargara
Tuzlu su, doğal bir dezenfektan olup diş eti sağlığını korur ve iltihapları azaltarak dolaylı olarak hassasiyetin giderilmesine yardımcı olur.
Bir bardak ılık suya yarım çay kaşığı tuz eklenir.
Günde 2-3 kez gargara yapılır.
Bu yöntem, özellikle diş eti çekilmesine bağlı hassasiyetlerde etkilidir.
6. Hindistancevizi Yağı ile Yağ Çekme Yöntemi
Hindistancevizi yağı, antimikrobiyal özellikleri sayesinde ağız florasını dengeler ve hassasiyetin kaynağı olan plak oluşumunu azaltır.
Sabahları aç karnına, 1 yemek kaşığı hindistancevizi yağı ile 10-15 dakika ağız çalkalanır.
Ardından tükürülür ve ağız su ile iyice durulanır.
Düzenli uygulandığında diş eti sağlığını iyileştirir ve hassasiyeti azaltır.
7. Karbonat ile Ağız İçi Asit Dengesini Sağlama
Karbonat, ağız pH’ını dengeleyerek mine aşınmalarını önler.
Diş fırçasına az miktarda karbonat eklenerek haftada 1 kez nazikçe fırçalama yapılabilir.
Alternatif olarak bir bardak suya yarım çay kaşığı karbonat eklenerek gargara yapılabilir.
Aşırı kullanımdan kaçınılmalıdır; aksi takdirde diş minesi zarar görebilir.
8. Diş Gıcırdatma (Bruksizm)
Uyku sırasında bilinçsizce yapılan diş sıkma ve gıcırdatma, diş minesinin aşınmasına neden olur.
Gece plağı (splint) kullanımı ile önlenebilir.
Stres yönetimi teknikleri ve gevşeme egzersizleri destekleyici olabilir.
Bruksizm tedavi edilmediğinde sadece hassasiyet değil, çene eklem bozuklukları da gelişebilir.
9. Diş Eti Hastalıkları
Gingivitis ve periodontitis gibi diş eti hastalıkları, diş eti çekilmesine ve kök yüzeylerinin açığa çıkmasına neden olur.
Düzenli profesyonel temizlik ile diş taşı birikimi önlenmelidir.
Diş eti kanamaları ciddiye alınmalı ve bir hekime başvurulmalıdır.
Diş etinin sağlıklı olması, diş hassasiyetine karşı en önemli savunmalardan biridir.
10. Asidik Diş Macunları ve Aşındırıcı Ürünlerden Kaçınma
Bazı beyazlatıcı macunlar ve aşındırıcı içerikli ürünler diş minesine zarar verir.
Hassas dişler için özel olarak üretilmiş düşük aşındırıcılığa sahip macunlar tercih edilmelidir.
Ev tipi beyazlatma ürünleri hekim onayı olmadan kullanılmamalıdır.
Diş beyazlığı uğruna hassasiyetin artırılmaması için içerikler dikkatle incelenmelidir.
Diş Hekimi Müdahalesi Gerektiren Durumlar
Bazı durumlarda evde alınan önlemler yeterli olmaz. Aşağıdaki durumlar varsa mutlaka diş hekimine başvurulmalıdır:
Hassasiyetin şiddeti artıyorsa,
Sürekli bir ağrı varsa,
Soğuk-sıcak hassasiyeti uzun süre geçmiyorsa,
Çürük ya da kırık şüphesi varsa.
Diş hekiminiz şu tedavi yöntemlerini uygulayabilir:
Florür jel veya vernik uygulaması
Bonding maddesi ile açıkta kalan yüzeyin kapatılması
Lazer tedavisi ile dentin kanallarının kapatılması
Kanal tedavisi (ileri vakalarda)
Profesyonel müdahaleler, hassasiyetin kalıcı olarak giderilmesinde oldukça etkilidir.
Diş hassasiyeti, günlük yaşamı etkileyen ciddi bir ağız sağlığı sorunudur. Uygun ağız hijyeni, doğru ürün seçimi ve sağlıklı alışkanlıklarla bu durum kontrol altına alınabilir. Ancak her bireyin hassasiyet düzeyi farklıdır ve bazen profesyonel destek şarttır. Hem doğal yöntemlerle hem de tıbbi yaklaşımlarla diş hassasiyetine karşı etkili çözümler geliştirmek mümkündür. Düzenli diş kontrolleri, hassasiyetin erken tespit edilmesini ve diş sağlığının uzun vadede korunmasını sağlar.
